Hulajnoga elektryczna w nowych przepisach ruchu drogowego

Jak dotąd sposób korzystania z hulajnóg elektrycznych budził duże wątpliwości prawne. Ostatnią nowelizacją ustawy prawo o ruchu drogowym wprowadzono wreszcie definicję hulajnogi elektrycznej, urządzenia transportu osobistego oraz urządzenia wspomagającego ruch, a także określono warunki poruszania się takimi urządzeniami. Naruszenie nowych przepisów skutkować będzie także odpowiedzialnością za wykroczenie, stąd warto znać najważniejsze zmiany, które zaczną obowiązywać już 20 maja 2021 roku.

Zgodnie z definicją ustawową hulajnoga elektryczna to „pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe”. W nowych przepisach określono też, gdzie można poruszać się hulajnogą elektryczną. Kierujący hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Gdy brakuje drogi rowerowej lub pasa ruchu dla rowerów, kierujący taką hulajnogą zobowiązany jest korzystać z jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego hulajnogą elektryczną jest dozwolone wyjątkowo, gdy chodnik jest usytuowany wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h, i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.

Co istotne wobec panującej praktyki, kierujący hulajnogą elektryczną nie może przewozić innej osoby, zwierzęcia lub ładunku, a także ciągnąć lub holować innego pojazdu.  Od 20 maja 2021 roku zacznie obowiązywać także nowy przepis ustawy prawo o ruchu drogowym – art. 20 ust. 6 pkt 4, który stanowi, że dopuszczalna prędkość hulajnogi elektrycznej i urządzenia transportu osobistego to 20 km/h. Zarazem w znowelizowanej ustawie wskazano, że kierujący hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, korzystając z chodnika albo drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu. Kierowca, który nie porusza się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego lub nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu, naraża się na karę grzywny (do 5.000 zł) lub nagany, o czym stanowi nowy art. 86a Kodeksu wykroczeń. Pamiętać należy też o obowiązujących wykroczeniach popełnianych przez kierujących pojazdami (albowiem hulajnoga elektryczna i urządzenie transportu osobistego będą nimi z definicji), w szczególności o karze za prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, korzystanie z telefonu podczas jazdy czy nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu.

Należy też wspomnieć, że w znowelizowanej ustawie o kierujących pojazdami określono, że minimalny wiek do kierowania hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego to 10 lat. W Ustawie prawo o ruchu drogowym wskazano, że zabrania się dopuszczania młodszych dzieci do kierowania takimi urządzeniami na drodze, a w strefie zamieszkania dopuszcza się to wyłącznie pod opieką osoby dorosłej.

Ustawą nowelizującą dodano także nową kategorię – urządzenie transportu osobistego. Zgodnie z definicją to pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe. Kierujący urządzeniem transportu osobistego jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, jeżeli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego urządzeniem transportu osobistego jest dozwolone wyjątkowo, gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów. Kierujący obowiązany jest ponadto ustępować pierwszeństwa pieszemu na drodze dla rowerów i pieszych.

Wyróżniono jeszcze jedną kategorię urządzeń, którymi mogą poruszać się uczestnicy ruchu – urządzenia wspomagającego ruch. Zgodnie z definicją jest to urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny, przeznaczone do poruszania się osoby w pozycji stojącej, napędzane siłą mięśni. Tu ustawodawca ustalił, że osoba poruszająca się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch jest obowiązana korzystać z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, jednak może korzystać z całej szerokości drogi w strefie zamieszkania, mając pierwszeństwo przed pojazdem.

W odniesieniu do wszystkich nowych kategorii pojazdów, należy wspomnieć, że kierujący są obowiązani wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu, co odbywa się przez wyciągnięcie ręki w stronę zamierzonej zmiany, gdy pojazd nie jest wyposażony w kierunkowskaz. Na marginesie należy zaznaczyć, że konsekwencją traktowania hulajnóg elektrycznych jako pojazdów będzie możliwość ich usunięcia z drogi na koszt właściciela w przypadku pozostawienia ich w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu. Oceniając nowe przepisy za pozytywną zmianę należy uznać wprowadzenie zasad poruszania się nowych urządzeń. Nie sposób jednak pominąć, że problematyczny w praktyce może okazać się jedyny nowy przepis wykroczeniowy, który stanowi o prędkości zbliżonej do prędkości pieszego, bowiem jest to kryterium nieostre i ocenne.