Testament, zwany też ostatnią wolą, czyli rozporządzenie na wypadek śmierci to tylko pozornie prosta czynność. Można bowiem przy jego sporządzaniu popełnić szereg błędów skutkujących nieważnością tej czynności prawnej. Poniżej przypominamy jak ich uniknąć.
Przede wszystkim skuteczny testament może sporządzić tylko osoba, która dysponuje pełną zdolnością do czynności prawnych, a więc wyłącznie osoba pełnoletnia, o ile nie została ubezwłasnowolniona.
Sporządzenie testamentu jest czynnością osobistą, ponieważ nie można go sporządzić przez pełnomocnika. Poza tym w testamencie można zawrzeć rozporządzenia tylko jednej osoby, dokument spisany wspólnie z inną osobą (np. z małżonkiem – co jest częstą praktyką) będzie nieważny.
Testament będzie także nieważny, jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści oraz pod wpływem groźby.
Ważny testament można sporządzić nie tylko u notariusza. Najczęstsza jego forma to testament własnoręczny. Jak sama nazwa wskazuje wystarczy własnoręcznie spisać swoją ostatnią wolę na kartce papieru, podpisać ją i opatrzyć datą. Taki dokument jest ważny, jeżeli spadkodawca napisze go w całości pismem ręcznym i własnoręcznie też podpisze. Nieważny jest więc testament, który zostanie spisany na komputerze, maszynie do pisania lub przez inną osobę, a następnie jedynie podpisany przez spadkodawcę. Usprawiedliwieniem nie może być nawet niewyraźny charakter pisma testatora. Duże znaczenie ma również złożenie pod testamentem poprawnego podpisu. Nie mogą to być inicjały ani parafa. Za skuteczny testament może zostać uznany w pewnych przypadkach dokument, na którym nie widnieje żadna data. Jest to możliwe, o ile nie wywołuje on wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
Poza testamentem własnoręcznym i notarialnym polskie prawo wyróżnia kilka innych rodzajów testamentu: ustne, podróżne, urzędowe czy wojskowe, których sporządzenie uzależnione jest szczególnymi okolicznościami, warunkami lub czasem ich sporządzenia.
Ważne, że raz sporządzony testament można w każdym czasie odwołać w całości lub zmienić w części. Testament jest też bardzo elastyczną w swej treści instytucją prawną, może bowiem zawierać szczególne regulacje – zapisy, polecenia czy podstawienia.
W każdym przypadku sugerujemy jednak, by przed dokonaniem tak ważnej czynności skonsultować jej treść i formę z zaufanym prawnikiem.