Nowe postępowanie w sprawach gospodarczych

Wraz z dużą nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego, o której informowaliśmy w Codzienniku Prawnym 12 czerwca 2019 roku, zmieniają się także reguły dotyczące prowadzenia postępowań w sprawach gospodarczych. Zmiany zaczną obowiązywać 7 listopada 2019 roku. Uwagę zwraca przede wszystkim szeroki katalog spraw uznanych przez ustawodawcę za sprawy gospodarcze. Zgodnie z nowym art. Art. 4582 k.p.c. będą nimi nie tylko spory pomiędzy przedsiębiorcami, ale również sprawy z umów leasingu, umów o roboty budowlane, sprawy przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska, sprawy z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego i inne wymienione w przepisie.

Należy zwrócić również uwagę na odmienności od postępowania zwyczajnego. Przedsiębiorca będzie musiał wskazać w pozwie adres e-mail lub oświadczyć, iż takiego adresu nie posiada. Z uwagi na zakładane cele nowelizacji wśród nowych przepisów znalazł się także art. 4585 k.p.c. nakazujący powołanie wszystkich twierdzeń i dowodów już w pierwszym piśmie procesowym pod rygorem ich późniejszego pominięcia.

Istotną zmianą będzie też znaczne ograniczenie roli świadków w procesie gospodarczym. Będą mogli być słuchani jedynie wyjątkowo, gdy pozostaną niewyjaśnione istotne okoliczności sprawy po wyczerpaniu innych środków dowodowych.

Zupełną nowością będzie też możliwość zawarcia przez strony pisemnie lub ustnie przed sądem tzw. „umowy dowodowej”. Strony będą mogły się umówić o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu.

Z kolei oświadczenia woli i wiedzy będą musiały zostać wykazane dokumentami. W przypadku braku stosownego dokumentu, strona będzie musiała się usprawiedliwić przed sądem, że nie może go przedstawić z przyczyn od niej niezależnych.

Nowe przepisy wiążą się także z niebezpieczeństwem poniesienia kosztów procesu pomimo wygranej. Dotyczy to sytuacji, gdy strona „przed wytoczeniem powództwa zaniechała próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyliła się od udziału w niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze i przez to przyczyniła się do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy”.

Kończąc, należy wskazać, że istnieje jednak możliwość rozpoznania sprawy z pominięciem nowych przepisów, jeśli jedna ze stron nie będąca przedsiębiorcą lub będąca przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną, złoży stosowny wniosek w terminie tygodnia od doręczenia jej pouczeń lub w braku konieczności ich doręczania – w pierwszym piśmie procesowym.

Skutki tej nowelizacji oraz rozumienie nowych przepisów będzie można ocenić dopiero w wyniku obserwacji tworzącej się praktyki orzeczniczej.