Nowe zasady likwidacji szkód komunikacyjnych z OC

Od 1 listopada 2022 roku zaczną obowiązywać nowe rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące likwidacji szkód komunikacyjnych. Dotykają one wielu istotnych kwestii m.in. w zakresie sposobu ustalania wysokości świadczenia z umowy ubezpieczenia OC.

Zgodnie z rekomendacją nr 15 zakład ubezpieczeń wysokość świadczenia powinien ustalić w sposób, który zapewni uprawnionemu przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę i to niezależnie od tego jaką poszkodowany wybierze likwidację. Odbywać się to będzie jednak z duża dozą swobodnej oceny pracownika ubezpieczyciela, bowiem wskazano jedynie, że ustalenie wysokości świadczenia odbywa się na podstawie przyjętej przez zakład ubezpieczeń kalkulacji kosztów naprawy pojazdu i powinno być dokonane w oparciu o rynkową wartość usług, materiałów i części zamiennych w dniu ustalenia świadczenia, z uwzględnieniem podatku VAT (chyba, że uprawniony jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz ma prawo do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabywaniu rzeczy bądź usługi), z zastosowaniem części zamiennych i materiałów zapewniających przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę. W omawianym zakresie kolejnym istotnym zapisem jest też pkt. 4 wskazanej rekomendacji, zgodnie z którym, jeżeli poszkodowany nie zgadza się z wysokością świadczenia, to towarzystwo ubezpieczeń powinno nie tylko przedstawić szczegółowe wyjaśnienia kryteriów wyceny, ale także wskazać warsztat, w którym pojazd będzie naprawiony zgodnie z przygotowaną kalkulacją. Ponadto ubezpieczony ma prawo żądać naprawy z użyciem części oryginalnych, nawet jeśli uprzedni pojazd takich nie posiadał, co jednak wiąże się z kwestią podniesienia wartości pojazdu. Zgodnie bowiem z rekomendacją nr 7.4., w sytuacji, gdy w wyniku dokonanej naprawy pojazdu, w szczególności poprzez użycie do tej naprawy części nowych, doszło do wzrostu wartości pojazdu jako całości w stosunku do jego wartości sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, zakład ubezpieczeń może pomniejszyć wartość świadczenia o wartość odpowiadającą temu wzrostowi. Powinien on jednak przedstawić uprawnionemu szczegółową wycenę wartości rynkowej pojazdu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę i po dokonaniu naprawy przy użyciu nowych części i materiałów, która wykazywać będzie wzrost wartości pojazdu w wyniku użycia do naprawy pojazdu części nowych.

Zgodnie z rekomendacją części pojazdów będą podzielone na 3 kategorie: O (części zamienne nowe, oryginalne, bezpośrednio pochodzące od producenta pojazdu), P (części zamienne nowe, nieoryginalne, o porównywalnej jakości, objęte gwarancją ich producenta, który jednocześnie zaświadcza, że są one tej samej jakości co komponenty, które są lub były stosowane do montażu danych pojazdów) oraz Q (części zamienne nowe, tej samej jakości co części bezpośrednio pochodzące od producenta pojazdu, produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta pojazdu, wyprodukowane przez tego samego producenta, który dostarcza producentowi pojazdu części do montażu pojazdów lub części zamienne). Zgodnie z pkt. 5 rekomendacji zakład ubezpieczeń nie powinien domagać się od uprawnionego dokumentów potwierdzających nabycie określonych części i ich klasę jakościową, wykorzystanych następnie w ramach naprawy pojazdu, chyba że dokument stwierdzający wartość kosztów wykonanej naprawy nie wskazuje konkretnych części zamiennych wraz z ich klasą jakościową. Przy spełnieniu w/w przesłanki, co do zasady zakład nie powinien się domagać dowodu zakupu konkretnych części, po tym jak zaakceptuje kosztorys i przyzna świadczenie. Zwrócić należy jednak uwagę na sformułowanie „nie powinien” bowiem jest ono dość niejednoznaczne, wobec czego w nieokreślonych przypadkach, np. gdy pracownik ubezpieczyciela poweźmie uzasadnione wątpliwości, zakład ubezpieczeń może zażądać okazania dowodu zakupu części. Ustalając należne świadczenie, zakład ubezpieczeń nie powinien stosować amortyzacji. Powyższa zasada dotyczy wszelkich uszkodzonych części pojazdu.