Z dniem 1 października 2023 roku w życie weszła spora nowelizacja kodeksu karnego, obejmująca zmiany w ponad stu przepisach. Nowelizacja ta wzbudza wciąż wiele kontrowersji. Charakteryzuje ją bowiem znaczny populizm penalny. Zmiany te są jednak o tyle istotne, że nie tylko zaostrzają kary za wiele przestępstw, ale wprowadzają również zupełnie nowe, nieznane dotąd przestępstwa. Najistotniejsze z nich to przede wszystkim przyjęcie zlecenia zabójstwa człowieka w zamian za udzieloną lub obiecaną korzyść majątkową lub osobistą (art. 148a § 1 k.k.), przygotowanie do zabójstwa (art. 148 § 5 k.k.), uchylanie się od wykonania orzeczonego przez sąd na rzecz pokrzywdzonego lub jego osoby najbliższej, za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody, obowiązku zadośćuczynienia za doznaną przez inną osobę krzywdę lub nawiązki (art. 244c k.k.). Ściganie tego przestępstwa odbywa się na wniosek pokrzywdzonego. Z nowych przestępstw do kodeksu wprowadzona została też m.in. karalność za propagowanie nazizmu i komunizmu. Od 1 października tego roku jako przestępstwo został zakwalifikowany także zabór, podrobienie oraz przerobienie tablicy rejestracyjnej. Dotychczas było to wyłącznie wykroczenie. Od momentu wejścia w życie nowelizacji podwyższona została również kwota, od której kradzież, niszczenie mienia i paserstwo kwalifikujemy jako wykroczenie. Dotychczas, granica między wykroczeniem a przestępstwem wynosiła 500 zł, obecnie jest to 800 zł. Powyżej tej kwoty, w przypadku kradzieży czy zniszczenia mienia, sprawca będzie ponosił odpowiedzialność karną za przestępstwo. W nowelizacji za wiele przestępstw ustawodawca przewidział także surowsze niż dotychczas kary, w tym za niektóre czyny – wyłącznie kary bezwzględnego pozbawienia wolności (bez możliwości jak dotychczas orzeczenia grzywny czy kary ograniczenia wolności). Tak jest na przykład w przy przestępstwie prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu czy fałszerstwa dokumentów. W kodeksie z katalogu kar zlikwidowano także karę 25 lat pozbawienia wolności. Aktualnie kara pozbawienia wolności może wynosić od 1 miesiąca do 30 lat bądź stanowić dożywotnie pozbawienie wolności. Od 1 października b.r. przy niektórych przestępstwach możliwe jest nawet orzeczenie przez sąd kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Również kwoty grzywny za poszczególne przestępstwa zostały znacznie podwyższone.
