1 września tego roku weszła w życie ustawa z 22 lipca 2022 roku o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej, która zaostrza dotychczasowe zasady odpowiedzialności za przestępstwa oraz wykroczenia przeciwko środowisku, a także przyznaje dodatkowe uprawnienia organom Inspekcji Ochrony Środowiska. Ustawa zmienia aż dziewięć aktów prawnych, z czego najwięcej zmian dotyczy przepisów kodeksu karnego. To przede wszystkim zaostrzenie kar pozbawienia wolności grożących sprawcom poszczególnych przestępstw. Ustawodawca wprowadził w pewnych przypadkach możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nawet odstąpienie od jej wymierzenia przez sąd w przypadku, gdy sprawca dobrowolnie naprawił szkodę w całości albo w znacznej części.
Kolejna istotna zmiana dotyczy orzekania nawiązki na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotychczas w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo przeciwko środowisku orzeczenie nawiązki zależało od uznania sądu. W nowelizacji ustawodawca zdecydował się na pozostawienie jej uznaniowego charakteru jedynie w wypadku skazania za przestępstwo nieumyślne. W przypadku skazania za przestępstwo umyślne, nawiązka ma charakter obligatoryjny. Po zmianach nawiązka będzie mogła wynosić nawet 10 000 000 zł.
Zmiany dokonane w kodeksie wykroczeń to przede wszystkim wprowadzenie wykroczenia polegającego na zanieczyszczaniu lub zaśmiecaniu obszaru kolejowego lub miejsc ogólnodostępnych, takich jak drogi, ulice, place, ogrody, trawniki lub zieleńce; wyrzucanie kamieni, odpadów, złomu lub padliny niebędących odpadami lub innych nieczystości na grunt nienależący do podmiotu dopuszczającego się czynu; zanieczyszczanie gleby lub wody w lasach albo zaśmiecanie lasu. W przypadku tych wykroczeń ustawodawca wprowadził karalność za usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo. Ponadto sądy zostały wyposażone w możliwość orzeczenia obowiązku przywrócenia do stanu poprzedniego, a także orzeczenia kary ograniczenia wolności. W czasie odbywania takiej kary ukarany jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne, która może polegać właśnie na usuwaniu przez sprawcę skutków spowodowanych przez niego zanieczyszczeń. W przypadku jej orzeczenia, sprawca nie tylko osobiście odczuje dolegliwość związaną z zastosowaniem wobec niego sankcji prawnokarnej, ale też pośrednio będzie zobowiązany do naprawienia skutków popełnionego wykroczenia.
Uregulowano także odpowiedzialność zbiorową. Co do zasady odpowiedzialność karną ponoszą osoby fizyczne, które popełniły czyn zabroniony. Dotychczas pociągniecie do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych było trudniejsze niż osób fizycznych i było możliwe na zasadach określonych w ustawie z 28 października 2002 roku o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, jednakże musiały zostać spełnione określone w przepisach warunki. Po pierwsze, czynem zabronionym musi być zachowanie osoby fizycznej pozostającej w związku z podmiotem zbiorowym, przykładowo działającej w jej imieniu jako członek organu zarządzającego. Po drugie, należy wykazać, że czyn zabroniony przyniósł lub mógł przynieść podmiotowi zbiorowemu korzyść o charakterze majątkowym lub niemajątkowym, oraz że do jego popełnienia doszło z winy organu podmiotu zbiorowego (na przykład nie dochował on należytej staranności w wyborze pracownika). Dodatkowo odpowiedzialność podmiotu zbiorowego uzależniona była od wcześniejszego prawomocnego skazania osoby działającej w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego. Ten ostatni warunek sprawiał, że instytucja odpowiedzialności podmiotów zbiorowych stosowana była bardzo rzadko. Konieczne było bowiem przeprowadzenie długotrwałego, trwającego częstokroć wiele lat postępowania, którego przedmiotem było ukaranie sprawcy czynu i dopiero po uprawomocnieniu się wyroku skazującego można było rozważać pociągnięcie do odpowiedzialności podmiotu zbiorowego. Nowelizacja eliminuje tę ostatnią przeszkodę, ale tylko w przypadku przestępstw przeciwko środowisku. Tym samym podmiot zbiorowy będzie podlegał odpowiedzialności niezależnie od wydania wyroku co do osoby go reprezentującej.