Codziennik prawny

Nasz codziennik to źródło najnowszych informacji prawnych. Zapraszamy do lektury.

Zmiany w procedurze cywilnej

Na etapie legislacyjnym, przed II czytaniem w Sejmie, znajduje się obszerna reforma kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z ideą ustawodawcy nastąpić ma przyspieszenie postępowania oraz jego odformalizowanie i uproszczenie. Przewidywane zmiany to m.in. powrót do postępowań gospodarczych, czyli szybkiej ścieżki rozpatrywania sporów pomiędzy przedsiębiorcami, czy też wprowadzenie posiedzeń przygotowawczych. To nowa instytucja, która ma pozwolić na polubowne zakończenie sporu, a gdy to nie nastąpi – wstępnie ustalić przebieg procesu w postaci planu rozprawy i z wyprzedzeniem ustalonego harmonogramu terminów. Przyspieszenie postępowań ma też wynikać z zaostrzenia rygorów procesowych, m.in. w postaci rozbudowanej prekluzji dowodowej czy obligatoryjnej odpowiedzi na pozew. Z kolei szereg ułatwień i złagodzenie formalizmu spotka strony, które nie są reprezentowane w procesie przez zawodowego pełnomocnika.

Nowe opłaty za dostęp do dokumentacji medycznej

Od 4 maja 2019 roku udostępnienie dokumentacji medycznej pacjentowi (lub jego przedstawicielowi ustawowemu) będzie bezpłatne, ale dotyczy to tylko dokumentów udostępnianych Pacjentowi po raz pierwszy. Placówka medyczna będzie miała obowiązek darmowego udostępnienia dokumentacji medycznej za każdym razem, kiedy wniosek dotyczy dokumentów, których pacjent wcześniej nie otrzymał. Przy następnym udostępnieniu tych samych dokumentów placówka będzie mogła pobrać „stosowną opłatę”. Bezpłatny wniosek o udostępnienie dokumentacji medycznej może dotyczyć całej dokumentacji medycznej pacjenta lub tylko wybranej jej części.  Kwestia właściwego pobierania opłat przez placówki będzie nadzorowana przez Rzecznika Praw Pacjenta.

Prosta Spółka Akcyjna

Trwają prace nad stworzeniem ustawy wprowadzającej Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). Projekt nowelizacji Kodeksu Spółek Handlowych, który powołuje ten nowy rodzaj spółki został skierowany do nadzwyczajnej komisji ds. zmian w kodyfikacjach. PSA to rozwiązanie, które w założeniu ma dać łatwiejszą niż do tej pory możliwości założenia spółki i pozyskania kapitału potrzebnego do rozwoju działalności. Ma stanowić nowoczesne narzędzie dla innowacyjnej gospodarki. To rozwiązanie zwłaszcza dla założycieli startupów, którzy będą potrzebowali finansowania zewnętrznego. Wprowadzenie ustawy o PSA ma na celu przede wszystkim wzmocnić rozwój starupów w Polsce, zwiększyć ich konkurencyjność, a także zahamować proces „eksportowania” rodzimych pomysłów za granicę.

Ograniczenia wobec Facebooka

Niemiecki Federalny Urząd ds. Karteli (FCO lub Bundeskartellamt) wydał decyzję dotyczącą ograniczenia możliwość zbierania danych przez Facebooka. Praktyka portalu polegająca na zbieraniu i dopasowywaniu danych użytkowników także z zewnętrznych serwisów i stron internetowych bez wyraźnej zgody samych zainteresowanych została uznana przez FCO jako nadużycie i wykorzystywanie dominującej pozycji na rynku sieci społecznościowych w związku z czym zdaniem FCO działania FB stanowią stosowanie nieuczciwych praktyk handlowych.

Nowelizacja procesu karnego

Rada Ministrów zaaprobowała przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości reformę Kodeksu postępowania karnego. Gruntowna nowelizacja Kodeksu ma zlikwidować absurdalne procedury, jak np. odczytywanie wyroków przy pustej sali. W myśl nowych przepisów uzasadnienia wyroków będą sporządzane na specjalnym formularzu, sędziowie nie będą musieli wymieniać na rozprawach wszystkich protokołów i dokumentów będących dowodami, a zwolnienie lekarskie nie zablokuje już procesu. Nowelizacja przewiduje także m.in. rezygnację z niepotrzebnych przesłuchań, odczytanie zeznań zamiast przesłuchania i równowagę sądów dwóch instancji. Proponowane rozwiązania mają służy usprawnieniu, uproszczeniu i przyspieszeniu postępowań przed sądem.

Śledczy UE vs portale społecznościowe

Facebook, a także inne amerykańskie platformy będą musiały ustanowić swojego oficjalnego przedstawiciela prawnego w każdym z członkowskich państw Unii Europejskiej w którym funkcjonują. Rada UE przyjęła właśnie nową dyrektywę, która to reguluje. Uzupełnia ona rozporządzenie dotyczące transgranicznej wymiany dowodów elektronicznych. Do wyznaczenia takich przedstawicieli będą zobowiązane nie tylko portale społecznościowe, ale także m.in. platformy sprzedażowe i komunikatory internetowe. W założeniu ustanowieni przedstawicieli prawni będą odpowiadać za współpracę z krajowymi śledczymi, a ich głównym zadaniem będzie pomoc w gromadzeniu i przechowywaniu elektronicznych dowodów przechowywanych na serwerach i chmurach platform.

Reforma prawa rodzinnego

Rząd przyjął reformę prawa rodzinnego. Znowelizowany projekt zakłada m.in. orzeczenia alimentów natychmiastowych w trybie kilkudniowym, skuteczne egzekwowanie prawa dziecka do kontaktów z rodzicami, a także ochronę najmłodszych przed przemocą. Nowelizacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw ma przede wszystkim poprawić sytuację dzieci, które nie powinny ponosić konsekwencji tego, że między rodzicami doszło do konfliktu. Przyznawanie alimentów natychmiastowych dzięki zmianom ma obywać się szybko, sprawnie i tanio, a wysokość alimentów natychmiastowych ma być ustalana według jednej uniwersalnej zasady. Nowe przepisy mają także skutecznie chronić prawa rodzica w przypadku, gdy drugi rodzic utrudnia kontakt z dzieckiem. Projekt przewiduje również wprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego, które w założeniu ma być bezpłatne. Nowe prawo ma pozwolić na błyskawiczną i zdecydowaną reakcję w sytuacji gdy dzieci spotyka krzywda.

Stop lichwie!

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt ustawy antylichwiarskiej. Nowe przepisy kończą z dowolnością w ustalaniu dodatkowych opłat za zakupy na raty i w przypadku pożyczek konsumenckich. Regulują w sposób bardzo restrykcyjny limity dodatkowych opłat przy zaciąganiu pożyczek krótkoterminowych tzw. „chwilówek” oraz wyznaczają ścisłe limity w zakresie ustanawianych zabezpieczeń. Rozwiązania, które proponuje Ministerstwo mają przede wszystkim położyć kres wykorzystywaniu niewiedzy i naiwności klientów oraz skończyć z żerowaniem przez naciągaczy na biedzie i tragediach życiowych ludzi zmuszanych do zaciągania pożyczek o lichwiarskim oprocentowaniu. Projekt ustawy trafił do konsultacji.

Sprawniejszy dostęp do elektronicznych materiałów dowodowych

Komisja Europejska przyjęła mandat negocjacyjny w sprawie transgranicznej wymiany dowodów elektronicznych. W myśl jego głównego założenia amerykańskie portale będą miały 10 dni na przekazanie prokuratorom z UE przechowywanych na swoich serwerach danych. Chodzi m.in. o e-maile, wiadomości z komunikatorów internetowych, zdjęcia czy godziny połączeń. Do tej pory serwisy tworzyły własne polityki, które określały ogólne zasady przekazywania e-dowodów zgodne z ustawodawstwem federalnym. W związku z tym często zamiast bezpośredniej współpracy z portalem śledczy musieli składać oficjalne wnioski o wzajemną pomoc prawną za pośrednictwem amerykańskiego Departamentu Sprawiedliwości, co znacznie wydłużało czas uzyskania dowodów.

Pierwszy w Polsce Sąd Arbitrażowy Online

Uruchomiono pierwszy polski Sąd Arbitrażowy Online OAC (Online Arbitration Court). Ma on rozstrzygać w sprawach gospodarczych i cywilnych, w których prawo zezwala na zawarcie ugody. Postępowanie od początku do końca jest prowadzone elektronicznie, a zapadający wyrok jest prawnie wiążący. W założeniu Sąd ma rozstrzygać sprawy w ciągu 3-5 tygodni. Warto dodać, że Sąd Arbitrażowy Online OAC jest sądem o zasięgu międzynarodowym, co oznacza, że za jego pośrednictwem można rozstrzygać również spory transgraniczne.