21 sierpnia 2019 roku nastąpiły zmiany w wysokości opłat sądowych. Wśród najważniejszych zmian należy wymienić te w sprawach o prawa majątkowe. Dotychczas opłata wynosiła 5 % wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100.000 zł. Aktualnie pobiera się opłaty stałe, uzależnione od wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia, w następujący sposób: 1) do 500 złotych – w kwocie 30 złotych; 2) ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych; 3) ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych; 4) ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych; 5) ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych; 6) ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych; 7) ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych. Ponadto, w sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20 000 złotych pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych. Ciekawym rozwiązaniem jest za to obniżenie opłaty od pozwu w sytuacji, gdy między stronami doszło do mediacji. Opłata obliczona w powyższy sposób podlega obniżeniu o dwie trzecie, nie więcej jednak niż o 400 złotych. Droższe będzie jednak zawezwanie do próby ugodowej. Do 21 sierpnia 2019 roku opłata wynosiła 40 lub 300 zł w zależności od wartości przedmiotu sporu, zaś obecnie to 1/5 opłaty należnej od wartości przedmiotu sporu. Zmiany odczują także przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie spółek. Dotychczas w sprawach spółek (rozwiązanie spółki; wyłączenie wspólnika ze spółki; uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki; stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki; ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki; uchylenie uchwały zgromadzenia obligatariuszy; stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia obligatariuszy) pobierana była opłata 2.000 zł, zaś aktualnie to 5.000 zł. Zmiana wysokości opłat związanych z zawiązaniem sporu cywilnego ma skłonić do poszukiwania pozaprocesowych możliwości porozumienia stron.

Polacy coraz częściej latają na wakacje. Ten miły czas często psuje jednak opóźniony lub odwołany lot. Od kwietnia 2019 roku nowy organ pomaga bezpłatnie w sporach z liniami lotniczymi. W jaki sposób uzyskać pomoc Rzecznika Praw Pasażera, powołanego przy Prezesie Urzędu Lotnictwa Cywilnego? Do kwietnia spory z przewoźnikami toczyły się przed Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego, do którego można było złożyć skargę na opóźniony lot. Prezes wydawał decyzję administracyjną, wiążącą dla obu stron. Jeśli była korzystna dla pasażera, a linia lotnicza się do niej nie stosowała, należało wystąpić do sądu o klauzulę wykonalności dla decyzji administracyjnej i wszcząć egzekucję. Obecnie każdy pasażer niezadowolony z usług linii lotniczych może złożyć reklamację. Przewoźnik ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku reklamacyjnego. Jeśli te działania okażą się niesatysfakcjonujące, można skierować skargę do Rzecznika Praw Pasażerów. Postępowanie przed tym urzędem jest dobrowolne. Oznacza to, że może być prowadzone wyłącznie za zgodą obu stron sporu. Mediacja prowadzona przez Rzecznika trwa do 90 dni, czyli jest znacznie krótsza niż postępowanie sądowe. Rozwiązywanie sporów konsumenckich prowadzone jest w formie elektronicznej i nie wymaga obecności stron. Wysyłane przez strony dokumenty nie muszą być podpisywane za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego, a osoby, które gorzej radzą sobie z komputerami i dokumentami w formie elektronicznej, mogą wysłać kopie dokumentów pocztą. Kolejną zaletą postępowania przed Rzecznikiem Praw Pasażerów jest fakt, że nie pobiera żadnych opłat za prowadzenie postępowania, czyli jest ono zupełnie bezpłatne dla obydwu stron konfliktu.

To jedna z największych zmian w postępowaniu cywilnym ostatnich lat. Za trzy miesiące nie będzie już doręczania pozwu w systemie awizo. Jeżeli pozwany nie odbierze pisma inicjującego postępowanie, sąd zobowiąże powoda do doręczenia pozwu za pośrednictwem komornika. Jeśli w terminie dwóch miesięcy powód nie przedstawi potwierdzenia odbioru pozwu lub aktualnego adresu pozwanego, będzie można zawiesić postępowanie. Zmiana ma na celu zapewnienie pozwanym realnej możliwości podjęcia obrony na etapie postępowania sądowego, a nie, jak to bywa w praktyce, dopiero egzekucyjnego.

W lipcu tego roku w życie weszły przepisy dotyczące tworzenia i funkcjonowania Pracowniczych Planów Kapitałowych. PPK to dobrowolny i prywatny system długoterminowego oszczędzania, który według założeń ma podnieść bezpieczeństwo finansowe Polaków, choć de facto ma być systemem uzupełniającym coraz mniej wydolny system emerytalny. Tworzony będzie dzięki wpłatom zarówno po stronie pracodawcy, pracownika jak i budżetu państwa. Projekt ustawy zakłada, że nowe rozwiązania będą wprowadzane etapami. Kolejność tworzenia PPK będzie uzależniona od wielkości lub typu pracodawcy. Najwcześniej, bo w lipcu 2019 roku, do PPK mają przystąpić najwięksi pracodawcy, zatrudniający powyżej 250 pracowników. Najpóźniej, bo w połowie 2020 roku, małe firmy oraz jednostki sektora finansów publicznych. PPK to faktycznie program dobrowolny. Choć pracownik będzie przypisany do niego automatycznie, można będzie zrezygnować z oszczędzania w dowolnym momencie. Ponieważ PPK to system prywatny, a także środki w PPK są prywatne, system funkcjonować będzie na takiej samej zasadzie jak lokaty bankowe. PPK mają obsługiwać towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które posiadają zgody i zezwolenia na wykonywanie działalności w Polsce. Jednym z dodatkowych wymogów dla TFI, które chcą wziąć udział w PPK, jest minimum trzyletni okres doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi. Dziś takim kryteriom odpowiada ponad 60 TFI. Na PPK płacić mają pracodawcy i uczestnicy programu. Wpłata podstawowa do PPK wyniesie 2 proc. wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od uczestnika programu i 1,5 proc. wynagrodzenia, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od pracodawcy. Dla pracodawcy będzie istniał obowiązek dokonywania wpłat do PPK. Za niewywiązanie się z tego obowiązku przedsiębiorca zapłaci grzywę w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł. System będzie kontrolowany przez Państwową Inspekcję Pracy. Pieniądze zgromadzone przez uczestnika PPK zostaną mu wypłacone po osiągnięciu 60. roku życia. Jest to ten sam wiek dla kobiet i mężczyzn.

Kolejny raz organ podatkowy, w tym wypadku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przypomniał, że kara za nieterminowe wykonanie usługi jest niczym innym jak karą za wadliwe jej wykonanie i jako taka nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na przypadki, kiedy konkretne wydatki można uznać za koszt podatkowy. Zgodnie z art. 22 ustawy koszty uzyskania przychodów stanową wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów albo zabezpieczenia źródła przychodów. Musi nadto istnieć związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła. Co więcej, art. 23 ustawy o PIT wymienia wprost przypadki, w których koszt nie będzie mógł być odliczony. Zgodnie z zapisem w ustawie, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług. Nawet więc, gdy podatnik dostarczył niewadliwy produkt, ale dopuścił się przy tym zwłoki w dostawie i został z tego tytułu obciążony karą umowną, to kara taka nie będzie kosztem podatkowym. Ustawa o PIT nie precyzuje czy chodzi o odszkodowania i kary umowne będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika na skutek niedochowania przez niego należytej staranności. Należy wiec przyjąć, że kosztem podatkowym nie będzie żadna kara umowna, bez względu na powód jej powstania. Jak dodaje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, opóźnienie w wykonaniu świadczenia, nawet niezawinione przez dłużnika, stanowi wadę wykonywanych usług. Podstawa prawna: Interpretacja indywidualna ws. zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kary umownej za niedotrzymanie terminu realizacji umowy (sygn. 0112-KDIL3-3.4011.174.2019.2.MC).

Na etapie legislacyjnym, przed II czytaniem w Sejmie, znajduje się obszerna reforma kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z ideą ustawodawcy nastąpić ma przyspieszenie postępowania oraz jego odformalizowanie i uproszczenie. Przewidywane zmiany to m.in. powrót do postępowań gospodarczych, czyli szybkiej ścieżki rozpatrywania sporów pomiędzy przedsiębiorcami, czy też wprowadzenie posiedzeń przygotowawczych. To nowa instytucja, która ma pozwolić na polubowne zakończenie sporu, a gdy to nie nastąpi – wstępnie ustalić przebieg procesu w postaci planu rozprawy i z wyprzedzeniem ustalonego harmonogramu terminów. Przyspieszenie postępowań ma też wynikać z zaostrzenia rygorów procesowych, m.in. w postaci rozbudowanej prekluzji dowodowej czy obligatoryjnej odpowiedzi na pozew. Z kolei szereg ułatwień i złagodzenie formalizmu spotka strony, które nie są reprezentowane w procesie przez zawodowego pełnomocnika.

Od 4 maja 2019 roku udostępnienie dokumentacji medycznej pacjentowi (lub jego przedstawicielowi ustawowemu) będzie bezpłatne, ale dotyczy to tylko dokumentów udostępnianych Pacjentowi po raz pierwszy. Placówka medyczna będzie miała obowiązek darmowego udostępnienia dokumentacji medycznej za każdym razem, kiedy wniosek dotyczy dokumentów, których pacjent wcześniej nie otrzymał. Przy następnym udostępnieniu tych samych dokumentów placówka będzie mogła pobrać „stosowną opłatę”. Bezpłatny wniosek o udostępnienie dokumentacji medycznej może dotyczyć całej dokumentacji medycznej pacjenta lub tylko wybranej jej części.  Kwestia właściwego pobierania opłat przez placówki będzie nadzorowana przez Rzecznika Praw Pacjenta.

Trwają prace nad stworzeniem ustawy wprowadzającej Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). Projekt nowelizacji Kodeksu Spółek Handlowych, który powołuje ten nowy rodzaj spółki został skierowany do nadzwyczajnej komisji ds. zmian w kodyfikacjach. PSA to rozwiązanie, które w założeniu ma dać łatwiejszą niż do tej pory możliwości założenia spółki i pozyskania kapitału potrzebnego do rozwoju działalności. Ma stanowić nowoczesne narzędzie dla innowacyjnej gospodarki. To rozwiązanie zwłaszcza dla założycieli startupów, którzy będą potrzebowali finansowania zewnętrznego. Wprowadzenie ustawy o PSA ma na celu przede wszystkim wzmocnić rozwój starupów w Polsce, zwiększyć ich konkurencyjność, a także zahamować proces „eksportowania” rodzimych pomysłów za granicę.

Niemiecki Federalny Urząd ds. Karteli (FCO lub Bundeskartellamt) wydał decyzję dotyczącą ograniczenia możliwość zbierania danych przez Facebooka. Praktyka portalu polegająca na zbieraniu i dopasowywaniu danych użytkowników także z zewnętrznych serwisów i stron internetowych bez wyraźnej zgody samych zainteresowanych została uznana przez FCO jako nadużycie i wykorzystywanie dominującej pozycji na rynku sieci społecznościowych w związku z czym zdaniem FCO działania FB stanowią stosowanie nieuczciwych praktyk handlowych.

Rada Ministrów zaaprobowała przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości reformę Kodeksu postępowania karnego. Gruntowna nowelizacja Kodeksu ma zlikwidować absurdalne procedury, jak np. odczytywanie wyroków przy pustej sali. W myśl nowych przepisów uzasadnienia wyroków będą sporządzane na specjalnym formularzu, sędziowie nie będą musieli wymieniać na rozprawach wszystkich protokołów i dokumentów będących dowodami, a zwolnienie lekarskie nie zablokuje już procesu. Nowelizacja przewiduje także m.in. rezygnację z niepotrzebnych przesłuchań, odczytanie zeznań zamiast przesłuchania i równowagę sądów dwóch instancji. Proponowane rozwiązania mają służy usprawnieniu, uproszczeniu i przyspieszeniu postępowań przed sądem.