Sejm przyjął nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, która ma wejść w życie za kilka miesięcy. Celem nowych przepisów jest wprowadzenie lepszych rozwiązań dotyczących szybkiego izolowania osoby dotkniętej przemocą od osoby stosującej przemoc, w sytuacjach, gdy stwarza ona zagrożenie dla domowników. Istotnym novum jest nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę domowej przemocy. Obecnie również można odizolować osobę stosującą przemoc domową, jednak jedynie w  drodze sprawy sądowej, co oczywiście długo trwa. Nowe rozwiązania obejmują przyznanie policji nowego uprawnienia do wydania sprawcy przemocy nakazu natychmiastowego opuszczenia zajmowanego wspólnie z ofiarą mieszkania lub zakazu zbliżania się do mieszkania. Decyzja ta będzie natychmiast wykonalna, a nakaz będzie obowiązywał przez 14 dni. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlegać będzie rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie trzech dni od dnia jego wpływu do sądu. Dodatkowo, zgodnie z nowym przepisem kodeksu postępowania cywilnego, sąd będzie mógł udzielić zabezpieczenia w formie przedłużenie obowiązywania nakazu lub zakazu wydanego przez policję. W postanowieniu sąd określi także, jak często policja będzie zobowiązana dokonywać sprawdzenia sytuacji domowej wnioskodawcy. Co istotne, nakaz będzie egzekwowany także z możliwością użycia środków przymusu i bez względu na ewentualne twierdzenie sprawcy, że nie ma dokąd się wyprowadzić. Złamanie zakazu lub nakazu będzie stanowiło wykroczenie.

W związku z trwającą epidemią komornicy znacznie ograniczyli czynności wykonywane poza kancelarią komorniczą. Część zmian wynika wprost ze zmian ustawodawczych (zakaz wykonywania eksmisji z mieszkań do końca obowiązywania stanu epidemicznego), inne zaś podyktowane są względami bezpieczeństwa i zdroworozsądkowym podejściem do zagrożenia (znaczący spadek liczby podejmowanych czynności, utrudnienia w licytacjach czy doręczeniach pism przez komornika). Przede wszystkim jednak warto podkreślić, że kancelarie komornicze działają, a po uzyskaniu tytułu wykonawczego przeciwko dłużnikowi można wszczynać egzekucję komorniczą. Warto odnotować przy tym własne inicjatywy komorników. Samorząd komorniczy rozpoczął akcję „Sygnalizuj problem”, skierowaną do osób, które swoje zobowiązania regulują przy udziale komornika. Dla osób dotkniętych skutkami epidemii będzie umożliwione ustalenie innych niż dotychczasowe zasad regulacji zobowiązań. Komornicy apelują o kontakt telefoniczny osoby, które zmagają się z chorobą lub kwarantanną w związku z COVID-19. Ze szkodą dla wierzycieli, niektóre z czynności komorniczych wstrzymano w związku z epidemią (dotyczyć może to także zobowiązań alimentacyjnych). Mimo znacznego ograniczenia kontaktu (osobistego) z interesantami, docierają do nas sygnały, że część działań jest jednak podejmowana, np. zajęcie rachunku bankowego czy potrącania z pensji. Warto przy tym zaznaczyć, że ze „świadczenia postojowego” nie dokonuje się potrąceń i egzekucji (więcej o świadczeniu w przygotowanym przez zespół kancelarii poradniku dot. „Tarczy Antykryzysowej” – wpis na Codzienniku Prawnym). W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego (art. 15 zzu ustawy zwanej potocznie „Tarczą Antykryzysową”). Zarazem w wielu sprawach na mocy ustawy z 31 marca 2020 roku zmieniającej ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, uległy zawieszeniu terminy procesowe w wielu kategoriach spraw. Co to oznacza w praktyce? Zgodnie z art. 15zzs ust. 1 przywołanej ustawy, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych oraz egzekucyjnych i karnych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres. Jeśli stronie doręczono orzeczenie po 31 marca 2020 roku, to teoretycznie bieg terminu na wniesienie od niego środka zaskarżenia (apelacji, zażalenia, odwołania) będzie rozpoczynał się dopiero od ogłoszenia zakończenia stanu epidemii. Kolejna konsekwencja to brak prawomocności niektórych postanowień – często powodująca niemożność uzyskania tytułu wykonawczego, a zatem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Nie dotyczy to pewnych kategorii spraw (tzw. pilnych). Celem uzyskania pewności co do terminu wniesienia pism oraz ich zgodnego z prawem sporządzenia i wskazania możliwości działań procesowych i egzekucyjnych lub przeciwegzekucyjnych w okresie epidemii, zalecamy kontakt z kancelarią.

Prawnicy naszej kancelarii przygotowali syntetyczne opracowanie tzw. Tarczy Antykryzysowej według stanu prawnego na dzień 1 kwietnia 2020 roku. Ze względu na jego obszerność i układ, nie ma możliwości jego zamieszczenia w tym miejscu. Rozumiemy jednak Państwa potrzeby i chcemy wyjść im naprzeciw, dlatego wyślemy bezpłatnie to opracowanie do każdej zainteresowanej osoby, która poda swój adres e-mail poprzez zakładkę Kontakt na naszej stronie lub wyśle e-mail na adres kancelarii – biuro@kancelaria-ostafi.pl. Życzymy zdrowia i spokoju w tym trudnym czasie!

W życie weszła ustawa z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przede wszystkim wprowadzono nią nową formę pracy – pracę zdalną. Pracodawca w okresie epidemii może polecić pracownikowi wykonywanie przez określony czas pracy wskazanej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (art. 3 ustawy). Polecenie pracy zdalnej może przybierać dowolną formę, choć najlepiej dla celów dowodowych, by była to forma pisemna lub elektroniczna (e-mail, SMS). Polecenie pracy zdalnej może być odwołane w każdym czasie. Zwracam uwagę, że pracy zdalnej może podlegać tylko pracownik zdrowy, nie jest to wiec rozwiązanie pozwalające przymuszać do pracy pracowników na zwolnieniu chorobowym. Ponadto, w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły do których uczęszcza dziecko, z powodu COVID-19, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni (art. 4 ustawy). Ustawą wprowadzono nie tylko przywileje dla pracodawców i pracowników, ale też obowiązki wpływające na codzienne życie, a wśród nich najważniejszy i najdalej idący – obowiązek kwarantanny. Osoby zdrowe, które pozostawały w styczności z osobami chorymi na choroby zakaźne, podlegają obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej przez okres nie dłuższy niż 21 dni, licząc od ostatniego dnia styczności. Trzeba wskazać, że kwarantanna to okres nieświadczenia pracy i zarazem pobierania przez pracownika wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego (w rozumieniu art. 92 kodeksu pracy). Ustawa przewiduje szereg innych regulacji wyjątkowych, nie tylko w zakresie prawa pracy i opieki społecznej, ale i bankowości, turystyki, swobód obywatelskich i wielu innych. W razie pytań lub wątpliwości związanych z prawami i obowiązkami w okresie epidemii, nasza kancelaria jest do Państwa dyspozycji! Życzymy zdrowia i przetrwania tego trudnego okresu!

Celem każdego przedsiębiorcy jest maksymalizacja zysku. A wiadomo, że im mniejsze należności do ZUS i Urzędu Skarbowego, tym więcej pozostaje na koncie. Z programu „Mały ZUS Plus” może skorzystać przedsiębiorca wpisany do CEIDG, który prowadzi działalność gospodarczą, a jego przychód osiągnięty w poprzednim roku nie przekroczył 120.000 zł. Warunkiem jest także faktyczne prowadzenie działalności w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.  Mały przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z preferencyjnych składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (preferencyjnych, bo uzależnionych od dochodu) przez 36 miesięcy prowadzenia działalności. Czas na przekazanie dokumentów do ZUS to 2 marca 2020 roku dla przedsiębiorców, którzy nie korzystali z małego ZUS oraz 7 dni dla przedsiębiorcy, który spełnił warunki w innym miesiącu niż luty 2020 roku. Należy się więc spieszyć! Szczegółowe instrukcje dostępne są na stronie ZUS: https://www.zus.pl/firmy/przedsiebiorco-przeczytaj-wazne/maly-zus-plus

W art. 62 a § 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii mowa jest o posiadaniu znacznej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych, co wpływa na wyższe zagrożenie karne takiego czynu (karą pozbawienie wolności od roku do 10 lat). Polskie sądy jednak w różny sposób podchodzą do interpretacji tego ustawowego wyrażenia. Najczęściej występuje pogląd, że znaczna ilość to taka, która „mogłaby jednorazowo zaspokoić potrzeby co najmniej kilkudziesięciu osób uzależnionych”. Z pewnością jest to pojęcie nieprecyzyjne, zaś sądy każdorazowo rozstrzygają czy dana ilość jest znaczną w konkretnym przypadku. Przykładowo, Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że „z 1,5 dm3 płynnej amfetaminy można wytworzyć 2 kg siarczanu amfetaminy czyli 10 000 porcji dilerskich narkotyków. Nie budzi wątpliwości, że jest to ilość znaczna”. Z kolei Sąd Apelacyjny w Lublinie rozstrzygał taką kwestię w odniesieniu do marihuany, orzekając, że „przyjmując, że dawka wystarczająca do jednorazowego odurzenia się jednej osoby to 0,1 – 0,5 grama, ustalenie, iż 100 gramów marihuany stanowi ilość znaczną, nie może budzić żadnych wątpliwości”. Brak jasnych i jednoznacznych kryteriów w tej materii skłonił Sąd Rejonowy w Słupsku do zadania pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Dnia 22 stycznia 2020 roku Rzecznik Generalny Eleanor Sharpston wydała w tej sprawie opinię, która posłuży za rozstrzygnięcie sądu. Poddała w niej ostrej krytyce orzecznictwo polskich sądów, stwierdzając, że „sytuacja, w której istniejące orzecznictwo sądów niższej instancji nie pozwala jednostce na ustalenie, czy posiadanie ilości narkotyków wystarczającej do wywołania jednorazowego odurzenia u kilkudziesięciu osób może prowadzić do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za przestępstwo kwalifikowane, czy też aby przestępstwo to zostało orzeczone, konieczne jest posiadanie ilości narkotyków wystarczającej do odurzenia kilkuset (lub nawet kilku tysięcy) osób, nie spełnia moim zdaniem kryterium przewidywalności. Przekracza ona w mojej opinii poziom elastyczności, który jest niezbędny do uniknięcia nadmiernego formalizmu i do dostosowania się do zmieniających się okoliczności”. Czy w związku z powyższym będzie można się spodziewać od sądów większej precyzji w określaniu „znacznej” i „nieznacznej” ilości środków odurzających?

Od 1 czerwca 2020 roku nastąpi zmiana w zakresie objęcia ochroną wynikającą z przepisów konsumenckich także przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, jeżeli zawierają umowę bezpośrednio nie związaną z charakterem ich działalności (wpisanym do CEIDG). Mianowicie do ustawy z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta zostanie dodany nowy przepis – art. 38a w brzmieniu: „Przepisy dotyczące konsumenta zawarte w niniejszym rozdziale stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej”. Przepis będzie miał zastosowanie do umów zawieranych po 1 czerwca 2020 roku.  Podobnie przedsiębiorca wpisany do CEIDG będzie korzystał z dobrodziejstwa przepisów dotyczących konsumenta zawartych w art. 3851 – 3853 kodeksu cywilnego, które dotyczą niedozwolonych postanowień umownych, jak również z większości przepisów dotyczących rękojmi za wady fizyczne lub prawne, które obecnie znacznie różnicują sytuację konsumenta i przedsiębiorcy reklamującego towar lub usługę. W praktyce oznacza to, że jako prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie świadczenia pomocy prawnej, będzie mógł chociażby odstąpić w ciągu 14 dni od zawartej przez Internet umowy sprzedaży laptopa (bo nie jest to profil jego działalności), który nabył na firmę. A w razie problemów przysługiwać mu będzie taki zakres rękojmi jak konsumentowi. Inaczej będzie się kształtować sytuacja obojga przedsiębiorców zajmujących się tym samym segmentem rynku np. sprzedażą telefonów.

Według założeń od 1 marca 2020 miała zacząć funkcjonować tzw. Prosta Spółka Akcyjna, jednak na razie odłożono na czas nieokreślony jej wejście w życie. Ten nowy rodzaj spółki ma sprawić, że polscy innowacyjni przedsiębiorcy będą mogli łatwiej niż obecnie założyć firmę i pozyskać kapitał potrzebny do rozwoju działalności. Główne cechy prostej spółki akcyjnej to 1 zł kapitału na start, szybka rejestracja elektroniczna, elektronizacja procedur – np. możliwość podejmowania uchwał za pomocą poczty elektronicznej lub podczas wideokonferencji. Akcje PSA nie będą miały postaci materialnej oraz będą mogły być zbywane w formie dokumentowej, zastrzeżonej pod rygorem nieważności. Biorąc pod uwagę, że kapitał akcyjny spółki będzie mógł zostać podniesiony na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki, bez konieczności jej zmiany, a dla składania oświadczeń woli spółki i akcjonariusza oraz podejmowania uchwał organów spółki zastrzeżona jest co najwyżej forma dokumentowa, także emisja nowych akcji będzie mogła następować wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

W grudniu 2019 roku weszła w życie nowelizacja ustawy prawo o ruchu drogowym, w której ustanowiono obowiązkową tzw. „jazdę na suwak” oraz utworzenie „korytarzy życia” dla pojazdów uprzywilejowanych. Jakie jest praktyczne znaczenie tych przepisów? Tzw. „jazda na suwak” polega na wpuszczeniu jednego pojazdu lub jednego zespołu pojazdów z pasa, na którym doszło do zwężenia lub zanikania pasów bezpośrednio przed tym miejscem, a w przypadku, gdy swobodny przejazd jest możliwy jedynie pasem środkowym – jednego pojazdu z prawej strony i jednego pojazdu z lewej. „Korytarz życia” to obowiązek przepuszczenia pojazdu uprzywilejowanego w ten sposób, że kierowca poruszający się skrajnym lewym pasem zjeżdża do lewej krawędzi jezdni, zaś pojazdy poruszające się na pozostałych pasach kierują się w prawo, jak najbliżej prawej krawędzi pasów ruchu. Znowelizowane przepisy z uwagi na ich redakcję, mogą budzić wątpliwości interpretacyjne. Nie wskazano bowiem, czy kierowca lewego pasa musi jechać nim aż do zwężenia, czy może zjechać na prawy pas wcześniej.  Nie wiadomo też, co oznacza wyrażenie użyte w nowym art. 22 ust. 4b „w warunkach znacznego zmniejszenia prędkości” – nie wskazano bowiem ile ma ono wynosić, by zaktualizował się obowiązek jazdy „na suwak”. Z kolei w kwestii „korytarza życia” nietrafione jest nakazywanie kierowcom zjechania „jak najbliżej krawędzi pasa ruchu”. Z doświadczenia życiowego wynika bowiem, że zjechanie do linii wyznaczającej pas okazuje się w większości przypadków niewystarczające by przepuścić pojazd jadący na sygnale. Niezależnie od zaznaczonych wątpliwości zmianę oceniamy pozytywnie, zachęcając do podejmowania właściwych reakcji na drodze. Zależy od nich nie tylko komfort jazdy innych uczestników, ale również życie i zdrowie. Zaś w przypadku jazdy „na suwak” – w kolejnej trasie to my możemy stać się kierowcami znajdującymi się na wolniejszym pasie. Przypominamy także, że naruszenie przepisów prawa o ruchu drogowym, w tym tych dodanych nowelizacją, stanowi wykroczenie z art. 97 kodeksu wykroczeń i zagrożone jest karą grzywny do 3.000 zł lub karą nagany. Z kolei niezachowanie ostrożności i spowodowanie zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym to wykroczenie z art. 86 § 1 kodeksu wykroczeń zagrożone karą grzywny do 5.000 zł.